ترکیب‎های قالبی فارسی و کارکردهای متنی آنها در نگارش

توجه روزافزونِ عبارت شناسان به ترکیب‎های قالبی در دهه ی اخیر نشان دهنده ی اهمیت کارکردی آنها است. ترکیب‎های قالبی، عناصر زبانی پیش ساخته‎ای هستند که به صورت یک مجموعه، نگهداری و بازیابی می‎شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی‎های کارکردی ترکیب‎های قالبی فارسی و ارتباط آنها با مهارت نگارش است. در این پژوهش، ترکیب‎های قالبی در نوشته‎های فارسی تولید شده توسط 10 گویشور زبان فارسی از نظر کمّی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته‎اند. پیکره ی تولید شده در این پژوهش شامل 100 نمونه نوشته ی فارسی بوده که از نظر کیفیتِ به کارگیری ترکیب‎های قالبی از انواع کارکردی مختلف و همچنین سطح مهارت نگارش، نمره گذاری شده‎اند. در بخش کمّی، از تحلیل بسامد، تحلیل همبستگی و تحلیل آزمون خی و در بخش کیفی از تحلیل محتوا و مصاحبه‎های گذشته نگر برای کاویدن پیش فرض‎ها، تحلیل‎ها و داوری‎ مشارکان استفاده شده است. نتایج مطالعه ی حاضر نشان می‎دهد که (1) بسامد بالای استفاده از ترکیب‎های قالبی فارسی لزوماً کیفیت نوشتار را بالا نمی‎برد و (2) بررسی ویژگی‎های کارکردی ترکیب‎های قالبی باید با توجه به وجوه بینازبانی آنها و گاه با توجه به دانش زبان انگلیسی گویشوران فارسی انجام شود. یافته‎های این پژوهش را می توان در مطالعات زبان شناختی و آموزش زبان فارسی به گویشوران سایر زبان ها مورد توجه قرار داد.